(Διήγημα από το βιβλίο του Γιώργου Μπαλάνου,
"Οι Ονειρότοποι της Γης" - εκδόσεις Locus-7)
"ΗΤΑΝ
μια ιστορική μέρα για τον πλανήτη Ζορίλ. Ο Υπέρτατος Συντονιστής Μπριλ
ήταν στη μεγάλη αίθουσα των ακροάσεων, μαζί με τους διασημότερους
επιστήμονες του πλανήτη, καθώς και τους Συντονιστές όλων των μεγάλων
περιοχών.
Παρά την παροιμιώδη ψυχραιμία και φλεγματικότητα των Ζοριλίων, η μεγάλη αίθουσα βούιζε από τις
πυρετώδεις συζητήσεις των εκπρόσωπων. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση αυτό θα προκαλούσε σκάνδαλο, γιατί ήταν ασυγχώρητη απρέπεια το να μιλούν όλοι μαζί μπροστά στο πρόσωπο του Μεγάλου Συντονιστή. Σήμερα όμως δεν ήταν οποιαδήποτε περίπτωση, και ο Μπριλ δεν έδειξε κανένα σημείο ενόχλησης. Ήταν, όμως, φανερά αναστατωμένος. Σήκωσε προειδοποιητικά τις κεραίες του, και σχεδόν αμέσως οι κουβέντες σταμάτησαν.
“Κύριοι!” φώναξε. “Η ώρα περνά και οι ξένοι θα φτάσουν σήμερα το απόγευμα. Δεν έχουμε πολύ καιρό στη διάθεσή μας και θα πρέπει να σας εξηγήσω πώς έχει η κατάσταση. Προσέξτε, γιατί ένα στραβό βήμα εκ μέρους μας μπορεί να σημάνει διαπλανητικό πόλεμο, με άγνωστες συνέπειες και για τους δύο λαούς. Επειδή πολλοί από σας δε γνωρίζετε τα γεγονότα στο σύνολό τους, θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω με λίγα λόγια πώς έχουν τα πράγματα.
”Όπως γνωρίζετε, πριν λίγους μήνες οι επιστήμονές μας μπόρεσαν να τελειοποιήσουν μια ειδική κατηγορία διαστημικών ανιχνευτικών δορυφόρων, που στάλθηκαν σε όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, με σκοπό να εντοπίσουν αν κάποιος απ’ αυτούς έχει πάνω του ζωντανά όντα. Γρήγορα μάθαμε ότι ο τρίτος πλανήτης από τον ήλιο έχει όχι μόνο ζωή, αλλά κι ότι οι κάτοικοί του έχουν αναπτύξει έναν πολιτισμό ανάλογο με το δικό μας, αν και πολύ διαφορετικό, ταυτόχρονα. Τα πλάσματα που τον κατοικούν μοιάζουν με μας σε γενικές γραμμές, αλλά, απ’ όσο μπορέσαμε να κρίνουμε, διαφέρουν σε όλα τ’ άλλα. Στάθηκε αδύνατο στους ψυχοκοινωνιολόγους μας να καταλάβουν την ψυχολογία τους και τα κοινωνικά τους συστήματα. Δε γνωρίζουμε αν ανήκουν σ’ ένα ενιαίο σύνολο, όπως εμείς, ή σε μικρές κοινωνικές ομάδες.
”Ο χαρακτήρας τους θα πρέπει να είναι πολύ διαφορετικός από το δικό μας, αν σκεφτούμε ότι διαθέτουν δύο μόνο φύλα, ένα από τα οποία εκτελεί χρέη γεννήτορα. Δε διαθέτουν τρίτο φύλο, που γονιμοποιείται από τ’ άλλα δύο, όπως συμβαίνει σε μας. Αυτή η διαφορά και μόνο θα ήταν αρκετή, για να δημιουργήσει δυσκολίες στην κατανόηση της ψυχολογίας τους σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
”Δυστυχώς, δεν είναι αυτή η μόνη δυσκολία στις προσπάθειές μας να καταλάβουμε πώς σκέπτονται. Το βασικό πρόβλημα είναι άλλο. Η γλώσσα τους είναι σε πολύ διαφορετικά επίπεδα συχνότητας από
τη δική μας. Εμείς μιλάμε σε πολύ υψηλές συχνότητες κι εκείνοι σε πολύ χαμηλές. Δεν μπορούμε, όχι μόνο να μιμηθούμε τους ήχους ο ένας του άλλου, αλλά ούτε καν και να τους ακούσουμε.
”Πιστεύουμε ότι μετά από αρκετό χρόνο θα μπορέσουμε να σπάσουμε το γλωσσικό φράγμα και να βρούμε τρόπο συνεννόησης. Το δυστύχημα είναι ότι δε διαθέτουμε αυτό το χρόνο. Εντελώς συμπτωματικά και πριν μερικούς μήνες, οι κάτοικοι του τρίτου πλανήτη εκτόξευσαν ένα επανδρωμένο διαστημόπλοιο με προορισμό το δικό μας πλανήτη. Όπως ξέρετε, αυτό το διαστημόπλοιο θα πρέπει να προσεδαφιστεί σήμερα.
”Η πρώτη επαφή θα έχει τρομακτική σημασία. Δε γνωρίζουμε σχεδόν τίποτε από τις συνήθειες και τα έθιμα των ξένων, και ίσως μια αθώα μας κίνηση μπορεί να μεταφραστεί σαν εχθρική, με
ανυπολόγιστες συνέπειες. Πρέπει, με κάθε θυσία, να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι είμαστε φίλοι κι ότι αποβλέπουμε σε μια αμοιβαία συνεργασία. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε η άγνοιά μας να οδηγήσει σε κάποια σοβαρή παρεξήγηση.
”Ευτυχώς, οι τροχιακοί ανιχνευτές που στείλαμε γύρω από τον πλανήτη τους, μπόρεσαν και μας έστειλαν μια σειρά εικόνων από τη ζωή στον πλανήτη. Αντί να χρησιμοποιήσουμε δικά μας κινηματογραφικά όργανα, μπορέσαμε και συλλάβαμε δικές τους εκπομπές, που προβάλλονται σε κάτι μικρές συσκευές με οθόνη. Από τις εικόνες που είδαμε, προσπαθήσαμε να συμπεράνουμε ποιος είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος –και συνεπώς κι ο πιο φιλικός– υποδοχής ξένων στον τρίτο πλανήτη. Βάσει των στοιχείων αυτών, ετοιμάσαμε την πιο φιλική υποδοχή που μπορούσαμε, έτσι όπως την είδαμε να συνηθίζεται στις μικρές οθόνες του τρίτου πλανήτη.
”Το διαστημόπλοιο, που θα φτάσει σήμερα στον πλανήτη μας, ξεκίνησε από μια περιοχή του τρίτου πλανήτη, που οι κάτοικοί της την αναφέρουν με τα εξής γραμμικά σύμβολα – στην οθόνη πίσω από τον Μπριλ φάνηκαν κάτι περίεργες γραμμές στην εξής σειρά: ΑΜΕΡΙΚΑ – αλλά κανείς δεν ξέρει τον ήχο της ονομασίας.
”Αυτά είναι τα ελάχιστα που προλάβαμε να μάθουμε. Τώρα, πριν φύγετε, θα παραλάβετε γραμμένες τις οδηγίες σας για το τι πρέπει να κάνει ο καθένας, όταν φτάσουν οι ξένοι μας. Ευτυχώς που οι τηλεοπτικές τους εκπομπές μας έδωσαν μια ιδέα για το τι συνηθίζεται στον τρίτο πλανήτη. Δεν έχω να προσθέσω τίποτε άλλο.”
* * *
Το διαστημόπλοιο με τα διακριτικά της ΝΑΣΑ είχε μπει ήδη σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Η φωνή του κυβερνήτη Γκάρνερ έδωσε μέσω του “ίντερκομ” τις απαραίτητες οδηγίες για την προσεδάφιση. Οι άνδρες ήταν έτοιμοι για την πρώτη επαφή. Η Γη γνώριζε από καιρό ότι ο πλανήτης ήταν κατοικημένος από νοήμονα όντα, χάρη στα ανιχνευτικά σκάφη-ρομπότ, που είχαν προηγηθεί της επανδρωμένης αποστολής. Οι πληροφορίες τους έδειχναν ότι επρόκειτο για ένα φιλειρηνικό πολιτισμό, κι ο κυβερνήτης δεν ανησυχούσε καθόλου. Είχε επαναλάβει πολλές φορές δοκιμαστικά τη στιγμή της πρώτης επαφής. Αυτός και οι άνδρες του θα κατέβαιναν από το σκάφος τους φανερά άοπλοι. Ο ίδιος θα έκανε τρία βήματα μπροστά και θα σήκωνε το δεξί του χέρι σε μια παγκόσμια –όπως έλπιζαν οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ – χειρονομία φιλίας.
Παρ’ όλη την ψυχολογική προετοιμασία ο κυβερνήτης Γκάρνερ δεν μπορούσε να μη νιώσει έντονη ταραχή, όταν, λίγες ώρες αργότερα, το σκάφος του ακουμπούσε απαλά στο έδαφος του ξένου πλανήτη. Ο ιδρώτας έτρεχε ήδη στο πρόσωπό του, πίσω από το κράνος, καθώς άνοιγε η πόρτα του σκάφους. Η φαρδιά σκάλα κατέβηκε αργά, μεγαλόπρεπα, σαν να ένιωθε κι αυτή τη σοβαρότητα της ιστορικής στιγμής. Ο κυβερνήτης προχώρησε και, με όσο μεγαλύτερη αξιοπρέπεια μπορούσε, κατέβηκε τη σκάλα. Πίσω του, με την ίδια αξιοπρέπεια, ακολούθησε και το πλήρωμα. Έκανε τρία βήματα μπροστά, κοίταξε το πλήθος που περίμενε, και σήκωσε το δεξί χέρι, σε ένδειξη φιλίας.
Μια στιγμή αργότερα, με το ίδιο χέρι, προσπαθούσε να προφυλάξει το κεφάλι του κάτω από τη σκάλα μαζί με τους άνδρες του, μέσα σε μια βροχή από πέτρες και κοκτέιλ Μολότοφ. “Αναρωτιέμαι μόνο, πού στο διάβολο έμαθαν αγγλικά;” ψιθύρισε.
Πίσω τους, μέσα στο πλήθος, τα πλακάτ έγραφαν καθαρά και με κεφαλαία γράμματα: “Έξω απο το ΝΑΤΟ” και “Yankies go home ” και “ΝΑΤΟ-ΣΙΑ-ΠΡΟΔΟΣΙΑ”, και...
* * *
Ήταν η μόνη χαρακτηριστική υποδοχή που δε θα έδειχναν ποτέ οι τηλεοράσεις πίσω στη Γη."
Παρά την παροιμιώδη ψυχραιμία και φλεγματικότητα των Ζοριλίων, η μεγάλη αίθουσα βούιζε από τις
πυρετώδεις συζητήσεις των εκπρόσωπων. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση αυτό θα προκαλούσε σκάνδαλο, γιατί ήταν ασυγχώρητη απρέπεια το να μιλούν όλοι μαζί μπροστά στο πρόσωπο του Μεγάλου Συντονιστή. Σήμερα όμως δεν ήταν οποιαδήποτε περίπτωση, και ο Μπριλ δεν έδειξε κανένα σημείο ενόχλησης. Ήταν, όμως, φανερά αναστατωμένος. Σήκωσε προειδοποιητικά τις κεραίες του, και σχεδόν αμέσως οι κουβέντες σταμάτησαν.
“Κύριοι!” φώναξε. “Η ώρα περνά και οι ξένοι θα φτάσουν σήμερα το απόγευμα. Δεν έχουμε πολύ καιρό στη διάθεσή μας και θα πρέπει να σας εξηγήσω πώς έχει η κατάσταση. Προσέξτε, γιατί ένα στραβό βήμα εκ μέρους μας μπορεί να σημάνει διαπλανητικό πόλεμο, με άγνωστες συνέπειες και για τους δύο λαούς. Επειδή πολλοί από σας δε γνωρίζετε τα γεγονότα στο σύνολό τους, θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω με λίγα λόγια πώς έχουν τα πράγματα.
”Όπως γνωρίζετε, πριν λίγους μήνες οι επιστήμονές μας μπόρεσαν να τελειοποιήσουν μια ειδική κατηγορία διαστημικών ανιχνευτικών δορυφόρων, που στάλθηκαν σε όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, με σκοπό να εντοπίσουν αν κάποιος απ’ αυτούς έχει πάνω του ζωντανά όντα. Γρήγορα μάθαμε ότι ο τρίτος πλανήτης από τον ήλιο έχει όχι μόνο ζωή, αλλά κι ότι οι κάτοικοί του έχουν αναπτύξει έναν πολιτισμό ανάλογο με το δικό μας, αν και πολύ διαφορετικό, ταυτόχρονα. Τα πλάσματα που τον κατοικούν μοιάζουν με μας σε γενικές γραμμές, αλλά, απ’ όσο μπορέσαμε να κρίνουμε, διαφέρουν σε όλα τ’ άλλα. Στάθηκε αδύνατο στους ψυχοκοινωνιολόγους μας να καταλάβουν την ψυχολογία τους και τα κοινωνικά τους συστήματα. Δε γνωρίζουμε αν ανήκουν σ’ ένα ενιαίο σύνολο, όπως εμείς, ή σε μικρές κοινωνικές ομάδες.
”Ο χαρακτήρας τους θα πρέπει να είναι πολύ διαφορετικός από το δικό μας, αν σκεφτούμε ότι διαθέτουν δύο μόνο φύλα, ένα από τα οποία εκτελεί χρέη γεννήτορα. Δε διαθέτουν τρίτο φύλο, που γονιμοποιείται από τ’ άλλα δύο, όπως συμβαίνει σε μας. Αυτή η διαφορά και μόνο θα ήταν αρκετή, για να δημιουργήσει δυσκολίες στην κατανόηση της ψυχολογίας τους σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
”Δυστυχώς, δεν είναι αυτή η μόνη δυσκολία στις προσπάθειές μας να καταλάβουμε πώς σκέπτονται. Το βασικό πρόβλημα είναι άλλο. Η γλώσσα τους είναι σε πολύ διαφορετικά επίπεδα συχνότητας από
τη δική μας. Εμείς μιλάμε σε πολύ υψηλές συχνότητες κι εκείνοι σε πολύ χαμηλές. Δεν μπορούμε, όχι μόνο να μιμηθούμε τους ήχους ο ένας του άλλου, αλλά ούτε καν και να τους ακούσουμε.
”Πιστεύουμε ότι μετά από αρκετό χρόνο θα μπορέσουμε να σπάσουμε το γλωσσικό φράγμα και να βρούμε τρόπο συνεννόησης. Το δυστύχημα είναι ότι δε διαθέτουμε αυτό το χρόνο. Εντελώς συμπτωματικά και πριν μερικούς μήνες, οι κάτοικοι του τρίτου πλανήτη εκτόξευσαν ένα επανδρωμένο διαστημόπλοιο με προορισμό το δικό μας πλανήτη. Όπως ξέρετε, αυτό το διαστημόπλοιο θα πρέπει να προσεδαφιστεί σήμερα.
”Η πρώτη επαφή θα έχει τρομακτική σημασία. Δε γνωρίζουμε σχεδόν τίποτε από τις συνήθειες και τα έθιμα των ξένων, και ίσως μια αθώα μας κίνηση μπορεί να μεταφραστεί σαν εχθρική, με
ανυπολόγιστες συνέπειες. Πρέπει, με κάθε θυσία, να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι είμαστε φίλοι κι ότι αποβλέπουμε σε μια αμοιβαία συνεργασία. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε η άγνοιά μας να οδηγήσει σε κάποια σοβαρή παρεξήγηση.
”Ευτυχώς, οι τροχιακοί ανιχνευτές που στείλαμε γύρω από τον πλανήτη τους, μπόρεσαν και μας έστειλαν μια σειρά εικόνων από τη ζωή στον πλανήτη. Αντί να χρησιμοποιήσουμε δικά μας κινηματογραφικά όργανα, μπορέσαμε και συλλάβαμε δικές τους εκπομπές, που προβάλλονται σε κάτι μικρές συσκευές με οθόνη. Από τις εικόνες που είδαμε, προσπαθήσαμε να συμπεράνουμε ποιος είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος –και συνεπώς κι ο πιο φιλικός– υποδοχής ξένων στον τρίτο πλανήτη. Βάσει των στοιχείων αυτών, ετοιμάσαμε την πιο φιλική υποδοχή που μπορούσαμε, έτσι όπως την είδαμε να συνηθίζεται στις μικρές οθόνες του τρίτου πλανήτη.
”Το διαστημόπλοιο, που θα φτάσει σήμερα στον πλανήτη μας, ξεκίνησε από μια περιοχή του τρίτου πλανήτη, που οι κάτοικοί της την αναφέρουν με τα εξής γραμμικά σύμβολα – στην οθόνη πίσω από τον Μπριλ φάνηκαν κάτι περίεργες γραμμές στην εξής σειρά: ΑΜΕΡΙΚΑ – αλλά κανείς δεν ξέρει τον ήχο της ονομασίας.
”Αυτά είναι τα ελάχιστα που προλάβαμε να μάθουμε. Τώρα, πριν φύγετε, θα παραλάβετε γραμμένες τις οδηγίες σας για το τι πρέπει να κάνει ο καθένας, όταν φτάσουν οι ξένοι μας. Ευτυχώς που οι τηλεοπτικές τους εκπομπές μας έδωσαν μια ιδέα για το τι συνηθίζεται στον τρίτο πλανήτη. Δεν έχω να προσθέσω τίποτε άλλο.”
* * *
Το διαστημόπλοιο με τα διακριτικά της ΝΑΣΑ είχε μπει ήδη σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Η φωνή του κυβερνήτη Γκάρνερ έδωσε μέσω του “ίντερκομ” τις απαραίτητες οδηγίες για την προσεδάφιση. Οι άνδρες ήταν έτοιμοι για την πρώτη επαφή. Η Γη γνώριζε από καιρό ότι ο πλανήτης ήταν κατοικημένος από νοήμονα όντα, χάρη στα ανιχνευτικά σκάφη-ρομπότ, που είχαν προηγηθεί της επανδρωμένης αποστολής. Οι πληροφορίες τους έδειχναν ότι επρόκειτο για ένα φιλειρηνικό πολιτισμό, κι ο κυβερνήτης δεν ανησυχούσε καθόλου. Είχε επαναλάβει πολλές φορές δοκιμαστικά τη στιγμή της πρώτης επαφής. Αυτός και οι άνδρες του θα κατέβαιναν από το σκάφος τους φανερά άοπλοι. Ο ίδιος θα έκανε τρία βήματα μπροστά και θα σήκωνε το δεξί του χέρι σε μια παγκόσμια –όπως έλπιζαν οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ – χειρονομία φιλίας.
Παρ’ όλη την ψυχολογική προετοιμασία ο κυβερνήτης Γκάρνερ δεν μπορούσε να μη νιώσει έντονη ταραχή, όταν, λίγες ώρες αργότερα, το σκάφος του ακουμπούσε απαλά στο έδαφος του ξένου πλανήτη. Ο ιδρώτας έτρεχε ήδη στο πρόσωπό του, πίσω από το κράνος, καθώς άνοιγε η πόρτα του σκάφους. Η φαρδιά σκάλα κατέβηκε αργά, μεγαλόπρεπα, σαν να ένιωθε κι αυτή τη σοβαρότητα της ιστορικής στιγμής. Ο κυβερνήτης προχώρησε και, με όσο μεγαλύτερη αξιοπρέπεια μπορούσε, κατέβηκε τη σκάλα. Πίσω του, με την ίδια αξιοπρέπεια, ακολούθησε και το πλήρωμα. Έκανε τρία βήματα μπροστά, κοίταξε το πλήθος που περίμενε, και σήκωσε το δεξί χέρι, σε ένδειξη φιλίας.
Μια στιγμή αργότερα, με το ίδιο χέρι, προσπαθούσε να προφυλάξει το κεφάλι του κάτω από τη σκάλα μαζί με τους άνδρες του, μέσα σε μια βροχή από πέτρες και κοκτέιλ Μολότοφ. “Αναρωτιέμαι μόνο, πού στο διάβολο έμαθαν αγγλικά;” ψιθύρισε.
Πίσω τους, μέσα στο πλήθος, τα πλακάτ έγραφαν καθαρά και με κεφαλαία γράμματα: “Έξω απο το ΝΑΤΟ” και “Yankies go home ” και “ΝΑΤΟ-ΣΙΑ-ΠΡΟΔΟΣΙΑ”, και...
* * *
Ήταν η μόνη χαρακτηριστική υποδοχή που δε θα έδειχναν ποτέ οι τηλεοράσεις πίσω στη Γη."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου