(Σαν σχόλιο από εμάς: "Υπάρχουν περισσότερα πράγματα σε ουρανό και γη, Οράτιε, από όσα έχει ονειρευτεί η φιλοσοφία σου " - Σαίξπηρ στον "Άμλετ" )
Όταν ένας άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις (σωματικές ή ψυχολογικές), οι οποίες τον φέρνουν στα όρια ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο, μια «εξώκοσμη» οντότητα του δίνει δύναμη για να συνεχίσει...
του Νίκου Κατσινόπουλου
Στα τέλη του 1914, ο διάσημος εξερευνητής Έρνεστ Σάκλετον ξεκίνησε την προσπάθειά του να διασχίσει την Ανταρκτική, από τη Θάλασσα Γουέντελ, προς τη Θάλασσα Ρος. Οι 28 άνδρες που αποτελούσαν την αποστολή ξεκίνησαν από το νησί Νότια Γεωργία. Τον Απρίλιο του 1916, μετά από πολλές κακουχίες, οι άνδρες της αποστολής επέστρεψαν στο νησί Ελέφαντας, έχοντας αποτύχει στην προσπάθειά τους. Μόλις που είχαν καταφέρει να προσεγγίσουν στις παγωμένες ακτές της Θάλασσας Γουέντελ. Ωστόσο, απείχαν περίπου 1.200 χιλιόμετρα από την περιοχή της αναχώρησής τους. Mη θέλοντας να τους υποβάλει σε μεγαλύτερη ταλαιπωρία, ο Σάκλετον με δύο άντρες του ξεκίνησε να διασχίσει αυτή την απόσταση για να φέρει βοήθεια, αφήνοντας τους υπόλοιπους 25 σε ένα σχετικά ασφαλές καταφύγιο.
Στις αρχές Μαρτίου, σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την αναχώρησή τους από το νησί Ελέφαντας, οι τρεις άνδρες έφθασαν στο νησί Νότια Γεωργία. Η αποστολή έληξε επίσημα τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, μετά τη επιτυχή διάσωση και των υπόλοιπων μελών της αποστολής.
Στο βιβλίο του, South, το οποίο εκδόθηκε το 1920, ο Σάκλετον περιγράφει αυτή την αποστολή, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην τελευταία φάση της, όπου οι τρεις άνδρες έπρεπε να φέρουν βοήθεια για τους υπόλοιπους. «Υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να ειπωθεί» επεσήμαινε, αλλά σε κατοπινή αναφορά του γι’ αυτή τη δύσκολη πορεία της επιστροφής, έγραφε «σε αυτή τη μακριά, βασανιστική πορεία, κατά μήκος των ανώνυμων βουνών και των παγετώνων του νησιού Νότια Γεωργία, η οποία διήρκεσε 36 ώρες, είχα συχνά την αίσθηση ότι ήμασταν τέσσερις και όχι τρεις».
Αυτή η παραδοχή του Σάκλετον έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στην εποχή του και, ταυτόχρονα, φαίνεται ότι απετέλεσε την πρώτη μιας σειράς παρόμοιων εμπειριών, που ανέφεραν άνθρωποι της «περιπέτειας» – εξερευνητές, θαλασσοπόροι, ορειβάτες, πιλότοι, γενικά άνθρωποι που αντιμετώπισαν δυσκολίες που τους έφεραν στα όρια των ανθρώπινων δυνατοτήτων, σωματικών και ψυχικών, και κατάφεραν να επιζήσουν.
Εξαιτίας λοιπόν, του αυξανόμενου αριθμού παρόμοιων αναφορών, οι εμπειρίες αυτού του είδους ονομάστηκαν το «φαινόμενο του Τρίτου Ανθρώπου» ή το «σύνδρομο του Τρίτου Ανθρώπου». Το όνομα προήλθε από έναν στίχο που βρίσκεται στην Έρημη Χώρα, το ποίημα που έγραψε ο Τόμας Στέρνς Έλιοτ, το 1922. «Ποιος είναι ο τρίτος που βαδίζει πάντοτε πίσω σου...» λέει ο Έλιοτ, χωρίς φυσικά να αναφέρεται στον Ιησού. Όπως πιστεύουν κάποιοι μελετητές του, πρόκειται πιθανόν για αναφορά στην παράδοξη εμπειρία του Σάκλετον.
Ποιος είναι ο «Τρίτος Άνθρωπος»;
Ο Τζον Γκιέιγκερ συγκέντρωσε δεκάδες περιπτώσεις ανθρώπων που, φθάνοντας στα όρια των σωματικών-ψυχολογικών ικανοτήτων τους, αισθάνθηκαν την παρουσία και δέχτηκαν βοήθεια και συμπαράσταση από μια εξώκοσμη οντότητα. Στο βιβλίο του The Third Man Factor (2009, Penguin Canada), παρουσιάζεται η περίπτωση του Σάκλετον, του Τσαρλς Λίντμπεργκ, του ανθρώπου που πραγματοποίησε την πρώτη υπερατλαντική πτήση χωρίς ενδιάμεση στάση, το 1927, ενός από τους Αμερικανούς αστροναύτες που βρέθηκαν στον ρωσικό διαστημικό σταθμό Μιρ, και πολλών άλλων.
Ο Τρίτος Άνθρωπος «εμφανίζεται συνήθως σε καταστάσεις εξαιρετικού κινδύνου», αναφέρει ο Γκιέιγκερ. Όταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με ανθρώπινες καταστροφικές δυνάμεις ή τη φύση, είναι εξαντλημένος σωματικά, στερείται ύπνου και τροφής, και βρίσκεται σε εξαιρετική ψυχολογική πίεση. Στις περισσότερες από τις περιπτώσεις που παρουσιάζει ο Γκιέιγκερ, οι άνθρωποι αναφέρουν ότι γνωρίζουν το φύλο της οντότητας που τους βοήθησε, ενώ κάποιοι λίγοι θεωρούν ότι επρόκειτο για κάποιον νεκρό συγγενή τους ή τον Ιησού.
Με άλλα λόγια, η εμπειρία και η περιγραφή της από το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών όσων την έχουν βιώσει φαίνεται να παραπέμπει σε θεϊκή παρέμβαση. Ανεξάρτητα από τη θρησκεία του ατόμου που έχει την εμπειρία, κάποια ανώτερη οντότητα, ένας φύλακας-άγγελος, έστω ένας νεκρός συγγενής, έρχεται να βοηθήσει το άτομο που κινδυνεύει και να το εμψυχώσει στη μάχη ενάντια στις αντίξοες και οριακές συνθήκες που αντιμετωπίζει.
Ψυχολόγοι και νευροφυσιολόγοι που έχουν ασχοληθεί με το φαινόμενο θεωρούν ότι η αίσθηση της εξώκοσμης οντότητας είναι ουσιαστικά μια ψευδαίσθηση. Τις περισσότερες φορές, η αίσθηση αυτή εμφανίζεται σε ανθρώπους που είναι μόνοι και βρίσκονται σε μονότονο περιβάλλον.
Ένα άτομο που βαδίζει για μέρες σε μια χιονοθύελλα, ή βρίσκεται ξαπλωμένο για εβδομάδες σε μια σωσίβια λέμβο, βιώνει μια εξαιρετικά ανιαρή και σχεδόν απόλυτη απουσία εξωτερικών ερεθισμάτων. Σε αυτό προστίθεται η σωματική κούραση, η έλλειψη τροφής, ο φόβος. Ξαφνικά, αισθάνεται την παρουσία μιας φιλικής οντότητας πλάι του, η οποία του δίνει κουράγιο να συνεχίσει την προσπάθειά του, να μην εγκαταλείψει. Μια προσπάθεια του εγκεφάλου, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, ώστε να επιτύχει ένα ικανό επίπεδο εγρήγορσης σε ένα μονότονο περιβάλλον.
Αυτή η μη συνειδητή λειτουργία του εγκεφάλου είναι που καλύπτεται πίσω από τον Τρίτο Άνθρωπο, η οποία προσφέρει στο άτομο την ευκαιρία να ξεφύγει από τη δύσκολη κατάσταση, ενεργοποιώντας τους μηχανισμούς της αυτοσυντήρησης.
Άγνωστες ικανότητες του ανθρώπου
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα θεωρία, από τον χώρο της Εξελικτικής Ψυχολογίας, είχε προτείνει το 1976 ο ψυχολόγος Τζούλιαν Τζέινες. Η ανθρώπινη συνείδηση, σύμφωνα με την άποψη του Τζέινες, αποτελεί ένα σχετικά πρόσφατο στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξης.
Μέχρι πριν μερικές χιλιάδες χρόνια, το αριστερό και δεξί ημισφαίριο του ανθρώπινου εγκεφάλου είχαν μια χαλαρή σύνδεση/επικοινωνία μεταξύ τους. Το δεξιό, το αφηρημένο ή καλλιτεχνικό, ήταν η «θεϊκή πλευρά», ενώ το αριστερό, της λογικής και του συγκεκριμένου, ήταν η «ανθρώπινη πλευρά». Η εμφάνιση της συνείδησης περιόρισε την λειτουργία της θεϊκής πλευράς, με αποτέλεσμα την επικράτηση του άλλου τμήματος.
Ωστόσο, σε καταστάσεις έντονης σωματικής ή ψυχολογικής πίεσης, περιορίζεται η λειτουργία της ανθρώπινης πλευράς και αναλαμβάνει η θεϊκή. Αποτέλεσμα είναι, όπως φαίνεται, ό,τι προέρχεται από αυτήν να εκλαμβάνεται ως «εξώκοσμη οντότητα», ως μια φιλική παρουσία που εμφανίζεται για να βοηθήσει το άτομο στη δύσκολη κατάσταση που βρίσκεται.
Στις δεκαετίες του 1970 και 1980, ο ανθρωπολόγος Κάρλος Καστανέντα είχε γράψει μια σειρά βιβλίων σχετικά με τις διδασκαλίες και τη μύησή του σε μια μυστηριακή παράδοση που έφθανε έως τους Τολτέκους της Αμερικής. Σε αυτή τη μυστηριακή παράδοση υπάρχει μια ενδιαφέρουσα αναφορά σχετικά με έναν σημαντικό βοηθό που διαθέτει ο άνθρωπος, στον οποίο μπορεί να προσφύγει όποτε το θελήσει. Εάν κάποιος γυρίσει απότομα πίσω, από την αριστερή πλευρά του, πιθανόν να διακρίνει μια σκιά με την άκρη του ματιού του.
Η σκιά αυτή, σύμφωνα με τον Καστανέντα, δεν είναι οφθαλμαπάτη. Ο θάνατος κάθε ανθρώπου, βρίσκεται μόλις λίγο πίσω του, στην αριστερή πλευρά του. Εάν το θελήσει, μπορεί να ζητήσει τη συμβουλή του ή τη βοήθειά του για να ξεπεράσει κάποια δύσκολη κατάσταση. Και αυτός θα ανταποκριθεί.
Φύλακας-άγγελος, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που λειτουργεί κρυμμένο πίσω από μια ψευδαίσθηση, ο θάνατος... όλα μπορούν να προσδώσουν μια ικανοποιητική ταυτότητα στο φαινόμενο του Τρίτου Ανθρώπου, ανάλογα με την οπτική και το εύρος του ερευνητή. Το βέβαιο είναι ότι ο άνθρωπος είναι ένα ον με άγνωστες πτυχές και ικανότητες, τις οποίες αδυνατεί να συλλάβει και να κατανοήσει κανείς στα πλαίσια του συστήματος σκέψης που ονομάζουμε λογική.
το διαβάσαμε στο Τρίτο Μάτι
Όταν ένας άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις (σωματικές ή ψυχολογικές), οι οποίες τον φέρνουν στα όρια ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο, μια «εξώκοσμη» οντότητα του δίνει δύναμη για να συνεχίσει...
του Νίκου Κατσινόπουλου
Στα τέλη του 1914, ο διάσημος εξερευνητής Έρνεστ Σάκλετον ξεκίνησε την προσπάθειά του να διασχίσει την Ανταρκτική, από τη Θάλασσα Γουέντελ, προς τη Θάλασσα Ρος. Οι 28 άνδρες που αποτελούσαν την αποστολή ξεκίνησαν από το νησί Νότια Γεωργία. Τον Απρίλιο του 1916, μετά από πολλές κακουχίες, οι άνδρες της αποστολής επέστρεψαν στο νησί Ελέφαντας, έχοντας αποτύχει στην προσπάθειά τους. Μόλις που είχαν καταφέρει να προσεγγίσουν στις παγωμένες ακτές της Θάλασσας Γουέντελ. Ωστόσο, απείχαν περίπου 1.200 χιλιόμετρα από την περιοχή της αναχώρησής τους. Mη θέλοντας να τους υποβάλει σε μεγαλύτερη ταλαιπωρία, ο Σάκλετον με δύο άντρες του ξεκίνησε να διασχίσει αυτή την απόσταση για να φέρει βοήθεια, αφήνοντας τους υπόλοιπους 25 σε ένα σχετικά ασφαλές καταφύγιο. Στις αρχές Μαρτίου, σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την αναχώρησή τους από το νησί Ελέφαντας, οι τρεις άνδρες έφθασαν στο νησί Νότια Γεωργία. Η αποστολή έληξε επίσημα τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, μετά τη επιτυχή διάσωση και των υπόλοιπων μελών της αποστολής.
Στο βιβλίο του, South, το οποίο εκδόθηκε το 1920, ο Σάκλετον περιγράφει αυτή την αποστολή, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην τελευταία φάση της, όπου οι τρεις άνδρες έπρεπε να φέρουν βοήθεια για τους υπόλοιπους. «Υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να ειπωθεί» επεσήμαινε, αλλά σε κατοπινή αναφορά του γι’ αυτή τη δύσκολη πορεία της επιστροφής, έγραφε «σε αυτή τη μακριά, βασανιστική πορεία, κατά μήκος των ανώνυμων βουνών και των παγετώνων του νησιού Νότια Γεωργία, η οποία διήρκεσε 36 ώρες, είχα συχνά την αίσθηση ότι ήμασταν τέσσερις και όχι τρεις».
Αυτή η παραδοχή του Σάκλετον έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στην εποχή του και, ταυτόχρονα, φαίνεται ότι απετέλεσε την πρώτη μιας σειράς παρόμοιων εμπειριών, που ανέφεραν άνθρωποι της «περιπέτειας» – εξερευνητές, θαλασσοπόροι, ορειβάτες, πιλότοι, γενικά άνθρωποι που αντιμετώπισαν δυσκολίες που τους έφεραν στα όρια των ανθρώπινων δυνατοτήτων, σωματικών και ψυχικών, και κατάφεραν να επιζήσουν.
Εξαιτίας λοιπόν, του αυξανόμενου αριθμού παρόμοιων αναφορών, οι εμπειρίες αυτού του είδους ονομάστηκαν το «φαινόμενο του Τρίτου Ανθρώπου» ή το «σύνδρομο του Τρίτου Ανθρώπου». Το όνομα προήλθε από έναν στίχο που βρίσκεται στην Έρημη Χώρα, το ποίημα που έγραψε ο Τόμας Στέρνς Έλιοτ, το 1922. «Ποιος είναι ο τρίτος που βαδίζει πάντοτε πίσω σου...» λέει ο Έλιοτ, χωρίς φυσικά να αναφέρεται στον Ιησού. Όπως πιστεύουν κάποιοι μελετητές του, πρόκειται πιθανόν για αναφορά στην παράδοξη εμπειρία του Σάκλετον.
Ποιος είναι ο «Τρίτος Άνθρωπος»;
Ο Τζον Γκιέιγκερ συγκέντρωσε δεκάδες περιπτώσεις ανθρώπων που, φθάνοντας στα όρια των σωματικών-ψυχολογικών ικανοτήτων τους, αισθάνθηκαν την παρουσία και δέχτηκαν βοήθεια και συμπαράσταση από μια εξώκοσμη οντότητα. Στο βιβλίο του The Third Man Factor (2009, Penguin Canada), παρουσιάζεται η περίπτωση του Σάκλετον, του Τσαρλς Λίντμπεργκ, του ανθρώπου που πραγματοποίησε την πρώτη υπερατλαντική πτήση χωρίς ενδιάμεση στάση, το 1927, ενός από τους Αμερικανούς αστροναύτες που βρέθηκαν στον ρωσικό διαστημικό σταθμό Μιρ, και πολλών άλλων.
Ο Τρίτος Άνθρωπος «εμφανίζεται συνήθως σε καταστάσεις εξαιρετικού κινδύνου», αναφέρει ο Γκιέιγκερ. Όταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με ανθρώπινες καταστροφικές δυνάμεις ή τη φύση, είναι εξαντλημένος σωματικά, στερείται ύπνου και τροφής, και βρίσκεται σε εξαιρετική ψυχολογική πίεση. Στις περισσότερες από τις περιπτώσεις που παρουσιάζει ο Γκιέιγκερ, οι άνθρωποι αναφέρουν ότι γνωρίζουν το φύλο της οντότητας που τους βοήθησε, ενώ κάποιοι λίγοι θεωρούν ότι επρόκειτο για κάποιον νεκρό συγγενή τους ή τον Ιησού.
Με άλλα λόγια, η εμπειρία και η περιγραφή της από το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών όσων την έχουν βιώσει φαίνεται να παραπέμπει σε θεϊκή παρέμβαση. Ανεξάρτητα από τη θρησκεία του ατόμου που έχει την εμπειρία, κάποια ανώτερη οντότητα, ένας φύλακας-άγγελος, έστω ένας νεκρός συγγενής, έρχεται να βοηθήσει το άτομο που κινδυνεύει και να το εμψυχώσει στη μάχη ενάντια στις αντίξοες και οριακές συνθήκες που αντιμετωπίζει.
Ψυχολόγοι και νευροφυσιολόγοι που έχουν ασχοληθεί με το φαινόμενο θεωρούν ότι η αίσθηση της εξώκοσμης οντότητας είναι ουσιαστικά μια ψευδαίσθηση. Τις περισσότερες φορές, η αίσθηση αυτή εμφανίζεται σε ανθρώπους που είναι μόνοι και βρίσκονται σε μονότονο περιβάλλον.
Ένα άτομο που βαδίζει για μέρες σε μια χιονοθύελλα, ή βρίσκεται ξαπλωμένο για εβδομάδες σε μια σωσίβια λέμβο, βιώνει μια εξαιρετικά ανιαρή και σχεδόν απόλυτη απουσία εξωτερικών ερεθισμάτων. Σε αυτό προστίθεται η σωματική κούραση, η έλλειψη τροφής, ο φόβος. Ξαφνικά, αισθάνεται την παρουσία μιας φιλικής οντότητας πλάι του, η οποία του δίνει κουράγιο να συνεχίσει την προσπάθειά του, να μην εγκαταλείψει. Μια προσπάθεια του εγκεφάλου, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, ώστε να επιτύχει ένα ικανό επίπεδο εγρήγορσης σε ένα μονότονο περιβάλλον.
Αυτή η μη συνειδητή λειτουργία του εγκεφάλου είναι που καλύπτεται πίσω από τον Τρίτο Άνθρωπο, η οποία προσφέρει στο άτομο την ευκαιρία να ξεφύγει από τη δύσκολη κατάσταση, ενεργοποιώντας τους μηχανισμούς της αυτοσυντήρησης.
Άγνωστες ικανότητες του ανθρώπου
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα θεωρία, από τον χώρο της Εξελικτικής Ψυχολογίας, είχε προτείνει το 1976 ο ψυχολόγος Τζούλιαν Τζέινες. Η ανθρώπινη συνείδηση, σύμφωνα με την άποψη του Τζέινες, αποτελεί ένα σχετικά πρόσφατο στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξης.
Μέχρι πριν μερικές χιλιάδες χρόνια, το αριστερό και δεξί ημισφαίριο του ανθρώπινου εγκεφάλου είχαν μια χαλαρή σύνδεση/επικοινωνία μεταξύ τους. Το δεξιό, το αφηρημένο ή καλλιτεχνικό, ήταν η «θεϊκή πλευρά», ενώ το αριστερό, της λογικής και του συγκεκριμένου, ήταν η «ανθρώπινη πλευρά». Η εμφάνιση της συνείδησης περιόρισε την λειτουργία της θεϊκής πλευράς, με αποτέλεσμα την επικράτηση του άλλου τμήματος.
Ωστόσο, σε καταστάσεις έντονης σωματικής ή ψυχολογικής πίεσης, περιορίζεται η λειτουργία της ανθρώπινης πλευράς και αναλαμβάνει η θεϊκή. Αποτέλεσμα είναι, όπως φαίνεται, ό,τι προέρχεται από αυτήν να εκλαμβάνεται ως «εξώκοσμη οντότητα», ως μια φιλική παρουσία που εμφανίζεται για να βοηθήσει το άτομο στη δύσκολη κατάσταση που βρίσκεται.
Στις δεκαετίες του 1970 και 1980, ο ανθρωπολόγος Κάρλος Καστανέντα είχε γράψει μια σειρά βιβλίων σχετικά με τις διδασκαλίες και τη μύησή του σε μια μυστηριακή παράδοση που έφθανε έως τους Τολτέκους της Αμερικής. Σε αυτή τη μυστηριακή παράδοση υπάρχει μια ενδιαφέρουσα αναφορά σχετικά με έναν σημαντικό βοηθό που διαθέτει ο άνθρωπος, στον οποίο μπορεί να προσφύγει όποτε το θελήσει. Εάν κάποιος γυρίσει απότομα πίσω, από την αριστερή πλευρά του, πιθανόν να διακρίνει μια σκιά με την άκρη του ματιού του.
Η σκιά αυτή, σύμφωνα με τον Καστανέντα, δεν είναι οφθαλμαπάτη. Ο θάνατος κάθε ανθρώπου, βρίσκεται μόλις λίγο πίσω του, στην αριστερή πλευρά του. Εάν το θελήσει, μπορεί να ζητήσει τη συμβουλή του ή τη βοήθειά του για να ξεπεράσει κάποια δύσκολη κατάσταση. Και αυτός θα ανταποκριθεί.
Φύλακας-άγγελος, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που λειτουργεί κρυμμένο πίσω από μια ψευδαίσθηση, ο θάνατος... όλα μπορούν να προσδώσουν μια ικανοποιητική ταυτότητα στο φαινόμενο του Τρίτου Ανθρώπου, ανάλογα με την οπτική και το εύρος του ερευνητή. Το βέβαιο είναι ότι ο άνθρωπος είναι ένα ον με άγνωστες πτυχές και ικανότητες, τις οποίες αδυνατεί να συλλάβει και να κατανοήσει κανείς στα πλαίσια του συστήματος σκέψης που ονομάζουμε λογική.
το διαβάσαμε στο Τρίτο Μάτι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου