Οι επινοημένοι αιώνες του Μεσαίωνα
Οι κατάφωρες παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας, ο περιορισμός ή η κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων χαρακτηρίζονται πάντα ως «Εργασιακός Μεσαίωνας». Ειδήσεις από ταραγμένες περιοχές του πλανήτη συνοδεύονται από επισημάνσεις περί «μεσαιωνικής βαρβαρότητας» και «μεσαιωνικών σφαγών». Τα εντελώς σύγχρονα, βασανιστήρια είναι οπωσδήποτε «μεσαιωνικά» για τα ΜΜΕ. Πρωθυπουργός κράτους μέλους της ΕΕ και της Ευρωζώνης χαρακτηρίζει το πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας ως «μέτρο καθαρά μεσαιωνικό».
Κάποιος άλλος, αναφερόμενος στα μέτρα λιτότητας της Ελληνικής Κυβέρνησης, κυκλοφορεί διαδικτυακή αφίσα στην οποία αναγράφεται ότι «η Κυβέρνηση αποφάσισε να μετατρέψει ολόκληρη της χώρα σε θεματικό πάρκο… για τον Μεσαίωνα»! Η σύγχρονη επιδείνωση της κατάστασης όσον αφορά τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα και, ως εκ τούτου, τις συνθήκες ζωής μεγάλου μέρους του πληθυσμού βαφτίζεται άνευ άλλου τινός «επιστροφή στον Μεσαίωνα». Η πολιτική και οικονομική ολιγαρχία που επωφελείται από αυτήν την αναδιανομή πλούτου και δικαιωμάτων χαρακτηρίζεται ως «νέα φεουδαρχία».
H λέξη Μεσαίωνας αποτελεί για τον άνθρωπο της εποχής μας το κατεξοχήν κακέμφατο, τον απολύτως μειωτικό χαρακτηρισμό. Στο φαντασιακό μας, ο Μεσαίωνας έχει καταγραφεί ως εποχή σκοταδισμού και προλήψεων, επιδημιών, κοινωνικής αδικίας και καταπίεσης, βίας και πολέμων. Η εποχή του Μαύρου Θανάτου και της Ιεράς Εξέτασης.
Ανταποκρίνονται, όμως, όλα αυτά στην ιστορική πραγματικότητα; Για να απαντήσουμε στο ερώτημα θα πρέπει καταρχάς να ορίσουμε την ίδια την έννοια του Μεσαίωνα. Διαπιστώνουμε τότε ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ιστορική περίοδο χιλίων περίπου χρόνων της οποίας την αρχή και το τέλος δυσκολευόμαστε αφάνταστα να καθορίσουμε, έστω και με τρόπο εντελώς συμβατικό.
Η θεωρία της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας Ιστορίας με τη θεωρία του «Επινοημένου Μεσαίωνα» ή, επίσης γνωστής με το όνομα, «Θεωρίας της εποχής φάντασμα» ή άλλες συναφείς ορολογίες, πόσο άραγε μπορεί να ευσταθεί; Η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι περίπου 300 χρόνια της μεσαιωνικής ευρωπαϊκής ιστορίας δεν υπήρξαν στην πραγματικότητα και έχουν προστεθεί εκ των υστέρων στην Ιστορία για να αποκτήσουν πλεονεκτήματα διάφοροι κύκλοι εξουσίας.
Πρώτος που διέδωσε αυτή την υπόθεση στη Γερμανία ήταν ο Heribert Illig, γεννημένος το 1947 στη Βαυαρία και σπουδασμένος Ιστορικός. Ο Illig ισχυρίζεται ότι για την εποχή από τον 7ο μέχρι τον 10ο αιώνα μ.κ.ε. υπάρχουν αμελητέα αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία έχουν χρονολογηθεί (επίτηδες) λάθος για να αντιπροσωπεύσουν αυτή την εποχή. Σ’ αυτήν ακριβώς την εποχή έζησαν ο Κάρολος ο Μέγας και άλλοι Καρολίδες, οι οποίοι σύμφωνα με τον Illig δεν υπήρξαν ποτέ!
Εκκλησιαστικοί παράγοντες και απόγονοι φεουδαρχών παρενέβαλαν αυτή την εποχή και κατασκεύασαν δωρεές και διαθήκες των ανύπαρκτων ηγεμόνων (χρυσόβουλα παρ’ ημίν) για να οικιοποιηθούν περιουσιακά στοιχεία, τεράστιες γεωργικές εκτάσεις, πύργους κ.ά.
Μια ένδειξη γι’ αυτή τη λαθροχειρία, κατά τον Illig, είναι ότι από τον 7ο μέχρι τον 10ο αιώνα δεν φαίνεται να υπήρξαν σημαντικές αλλαγές σε διάφορους τομείς (αρχιτεκτονική, λογοτεχνία κ.λπ.) παρά τους εικαζόμενους πολέμους και τις διάφορες ανακατατάξεις. Ενώ, αν αφαιρεθεί η «εποχή φάντασμα», η εξέλιξη φαίνεται ομαλή και λογική, αφού «στην πραγματικότητα» δεν παρήλθε κάποιος χρόνος ανάμεσά τους.
Ακόμα ο Illig παρατηρεί ότι τα σύνορα των κρατών κατά τον 6ο και το 10ο αιώνα είναι περίπου ίδια, πράγμα που φαίνεται περίεργο με τόσους πολέμους και ανακατατάξεις που αναφέρει η επίσημη Ιστορία. Στην πραγματικότητα τα σύνορα παρέμειναν έτσι γιατί δεν υπάρχουν οι ενδιάμεσοι 3 αιώνες!
Για την ακρίβεια, ο Illig θεωρεί ότι έχουν προστεθεί στην ιστορία 297 χρόνια και μάλιστα από τον Σεπτέμβριο του έτους 614 μέχρι τον Αύγουστο του 911! Συνέπεια αυτών, πέρα από την αναπροσαρμογή των ιστορικών γεγονότων που έχουμε διδαχθεί στην Ιστορία, πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι ζούμε το 2010 στο έτος 1713 και όλες οι ιστορικές ημερομηνίες πρέπει να αναπροσαρμοστούν!
Ο Uwe Tropper
Τη σκυτάλη από τον Illig παρέλαβε ο Uwe Tropper, γεννημένος το 1940 στο Breslau (σήμερα Wroclaw στην Πολωνία) και συγγραφέας ιστορικών και καλλιτεχνικών θεμάτων. Ο Tropper ανέπτυξε τη θεωρία των «επινοημένων αιώνων» και τη συμπλήρωσε με νέα ιστορικά επιχειρήματα. Το έτος 614 καταλήφθηκε η Ιερουσαλήμ από τους Πέρσες και το έτος 911 αποδίδεται στη Γαλλία η περιοχή που ονομάζεται σήμερα Νορμανδία, στους Νορμανδούς. Αυτό το έτος βασίλευε στο Βυζάντιο ο Κων/νος Πορφυρογέννητος.
Με την παρεμβολή 297 ετών από τους Ιστορικούς, ισχυρίζεται ο Tropper, γίνεται προσπάθεια να συγκαλυφθεί η πρώιμη εμφάνιση του Ισλάμ στη Μέση Ανατολή που ήταν η έκφραση του αραβικού Αρειανισμού. Σ’ αυτή την εποχή εμπίπτουν στο Βυζάντιο οι αντιδικίες και συγκρούσεις για την κατάργηση των εικόνων, με την οποία κατάργηση θα γινόταν ένα βήμα ενοποίησης με το Ισλάμ, δηλαδή τον παλιό Αρειανισμό. Στην πραγματικότητα δεν συνέβη τίποτα απ’ αυτά, ισχυρίζεται ο Tropper.
Μεταξύ των ετών 325 που πραγματοποιήθηκε η Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας, στην οποία καταδικάστηκε ο Αρειανισμός και του έτους 622, οπότε εκστράτευσε ο Μωάμεθ στη Μέκκα, παρεμβάλλονται 297 χρόνια. Είναι ακριβώς τα πλαστά 297 χρόνια που επινοήθηκαν για να μην φανεί η πολιτική αποτυχία της Συνόδου της Νίκαιας, η οποία προκάλεσε την εκκίνηση του ισλαμικού κινήματος και εκδηλώθηκε μετά από κάποιους αιώνες ως επεκτατική στρατιωτική ενέργεια σε βάρος του Βυζαντίου και των δυτικών κρατών, μέχρι την Ισπανία.
Ενώ δηλαδή ο Ισλαμισμός ξεκίνησε το έτος 325, οι «κατασκευαστές της Ιστορίας» θέλησαν να τον αποσυνδέσουν από τη Νίκαια και να θεωρηθεί ότι επρόκειτο για κάποιο τοπικό θρησκευτικό και πολιτικό φαινόμενο.
Είναι πάντως γεγονός, από τη σημερινή σκοπιά ότι, η πρώιμη μουσουλμανική θρησκεία δεν είχε σημαντικές διαφορές από το χριστιανισμό της εποχής στη μονοθεϊστική μορφή του, χωρίς τριάδα και άλλες κατασκευές. Γι’ αυτό προσχωρούσαν εύκολα στο μουσουλμανισμό οι λαοί της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής που έκλιναν παλαιότερα στον Αρειανισμό.
Ο Tropper αναγκάστηκε όμως να κάνει πιο δραστικές παραδοχές, γιατί διάφορα γεγονότα που αποδεχόταν μόνον αυτός, δεν καλύπτονταν από αρχαιολογικά ευρήματα και γραπτά στοιχεία. Έτσι γενίκευσε τη θεωρία συνωμοσίας που ύφανε και ισχυριζόταν, με λίγα λόγια, στο βιβλίο του «Erfundene Geschichte» (=Εφευρημένη Ιστορία) ότι η ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν στην πραγματικότητα ένας συνασπισμός γερμανικών και κέλτικων φυλών, ο οποίος επέκτεινε την εξουσία του μέχρι τις παρυφές της Περσία, υποτάσσοντας όλους τους λαούς που ζούσαν σ’ αυτές τις περιοχές. Όλα αυτά που γνωρίζουμε για το δυτικό και το ανατολικό ρωμαϊκό κράτος, ισχυρίζεται ο Tropper, είναι ύστερες αναγεννησιακές διακοσμήσεις, για να καλυφθούν τα κενά πληροφοριών και ευρημάτων.
Οι αντιρρήσεις
Οι ακαδημαϊκοί ιστορικοί απορρίπτουν, βέβαια, αυτές τις υποθέσεις και παραθέτουν γραπτά κείμενα, έδικτα, δωρεές, διαθήκες και άλλα συναφή που έχουν διασωθεί και τοποθετούνται χρονικά στις δήθεν επινοημένες εποχές. Υπολογίζεται ότι στα ευρωπαϊκά μουσεία υπάρχουν πάνω από 100.000 αρχαιολογικά ευρήματα, λίθοι, υφάσματα, πανοπλίες, νομίσματα, οικιακά σκεύη, αγροτικά και οικοτεχνικά εργαλεία κ.ά., τα οποία χρονολογούνται επακριβώς με μεθόδους της πειραματικής Φυσικής. Αυτά όλα τα ευρήματα τεκμηριώνονται δε από περιγραφές και παραστάσεις σε βιβλία αλλά και στην προφορική παράδοση της εποχής, η οποία καταγράφηκε κάποια εποχή.
Οι αμφισβητίες της ακαδημαϊκής Ιστορίας από την άλλη λένε ό,τι οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες έχουν χαλκευτεί επί τούτου, κάτι που θα απαιτούσε συνομωσία μιας χούφτας ανθρώπων και τα γραπτά αποδεικτικά στοιχεία είναι φανταστικά, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ηγεμόνες της εποχής ήταν αναλφάβητοι και υπέγραφαν τραβώντας μια γραμμή κάτω από την υπογραφή που είχαν ήδη ζωγραφίσει οι παρατρεχάμενοι γραμματικοί.
Έτσι, υπογραφές σε έδικτα, διαταγές και δωρεές προς μοναστήρια του 7ου αιώνα είναι πανομοιότυπες με ανάλογες του 10ου. Οι υπογραφές είναι περίπου ίδιες και ο ηγεμόνας τράβαγε μια γραμμή με τη γραφίδα του ως επικύρωση. Ανάλογα συνέβαιναν βέβαια με τα χρυσόβουλα των Βυζαντινών, τα οποία στην πλειοψηφία τους είναι χαλκευμένα.
Επίσης υποστηρίζουν ότι τα νομίσματα, με τα οποία έχουν προσπαθήσει οι ακαδημαϊκοί Ιστορικοί να τεκμηριώσουν αυτοκράτορες και εποχές, στην πραγματικότητα έδωσαν ιδέες για την εμφάνιση κάποιων από τους φανταστικούς αυτοκράτορες που δεν τεκμηριώνεται αλλιώς η παρουσία τους. Ακόμα ένα στοιχείο είναι ότι ο Άγγλος μοναχός και ιστορικός Beda Venerabilis που έχει ζήσει μεταξύ των ετών 673-735 χρησιμοποιεί το μηδέν σε αριθμητικούς υπολογισμούς, το οποίο 0 όμως έφτασε στην Ευρώπη τον 11ο αιώνα.
Προσθέτοντας τα 297 φανταστικά χρόνια στο έτος γέννησης του Beda φτάνουμε πράγματι στο τέλος του 10ου αιώνα, άρα ο Beda δικαιολογείται να γνώριζε το 0 στις αρχές του 11ου.
Υπάρχουν ακόμα πολλά επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα για το θέμα των «επινοημένων αιώνων» της μεσαιωνικής Ιστορίας, έχουν συγγραφεί πολλά και διάφορα βιβλία, πραγματοποιούνται τακτικά διαλέξεις με αποδείξεις και ανταποδείξεις, έχουν συγκροτηθεί ομάδες οπαδών υπέρ και κατά – μια ωραία ατμόσφαιρα για ένα θέμα, το οποίο κανείς δεν θα υποπτευόταν ότι επιδέχεται αμφισβήτηση.
Είναι γεγονός όμως ότι πολλά από τα ιστορικά περιστατικά και τις ανακατατάξεις που διδασκόμαστε στο σχολείο αποτελούν μυθοπλασίες που, ίσως να μην λειτουργούν, βέβαια, τόσο δραστικά με την επινόηση χρόνου και ιστορικών γεγονότων, αλλά διαμορφώνονται σε μια μορφή που δίνει επιχειρήματα υπέρ σημερινών πολιτικών ή εθνικών θέσεων διαφόρων λαών.
Πότε υποτίθεται ότι αρχίζει ο Μεσαίωνας;
Μας απαντούν συνήθως ότι αυτό συνέβη στις 4 Σεπτεμβρίου 476, όταν ο αρχηγός ενός βαρβαρικού μισθοφορικού σώματος, ο Οδόακρος, εκθρόνισε, με τρόπο σχετικά ειρηνικό, τον τελευταίο Ρωμαίο αυτοκράτορα της Δύσης, έναν ανήλικο που έφερε το συμβολικό όνομα Ρωμύλος Αυγουστύλος. Πιστεύετε άραγε ότι το συγκεκριμένο γεγονός σήμαινε για τους ανθρώπους που ζούσαν τότε πραγματική «αλλαγή εποχής;»
Πολύ δύσκολα. Ο ίδιος ο Οδόακρος έκανε δέμα τα σύμβολα της αυτοκρατορικής εξουσίας και τα έστειλε συστημένα στον αυτοκράτορα της Ανατολής, τον Ζήνωνα. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν έπαυσε βέβαια να υφίσταται το 476. Γότθοι ηγεμόνες, όπως ο Θεοδώριχος ο Μέγας, θα συνέχιζαν να διοικούν την Ιταλία στο όνομα του αυτοκράτορα. Και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων, η κοινωνική οργάνωση κι η νοοτροπία τους δεν θα μεταβληθεί στους αμέσως επόμενους αιώνες κατά τρόπο που να μαρτυρά ρήξη με το παρελθόν. Αυτό θα σας το επιβεβαιώσουν [!!!] και οι ιστορικοί που ειδικεύονται στην Ύστερη Αρχαιότητα.
Εξίσου δυσχερής είναι και ο καθορισμός του τέλους του Μεσαίωνα
Κάποιοι αναζητούν ένα μεμονωμένο γεγονός που σηματοδοτεί την αλλαγή εποχής. Την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, για παράδειγμα, το 1453, από τον Μωάμεθ τον Πορθητή. Γεγονός αναμφισβήτητα μεγάλης συμβολικής σημασίας, που όμως δεν επηρέασε κατά τρόπο καθοριστικό τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις. Για αυτόν τον λόγο, άλλοι επιλέγουν το 1492, το έτος ανακάλυψης της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Εξαιρετικά σημαντικό γεγονός, μόνο που οι συνέπειές του δεν έγιναν άμεσα αισθητές στην Ευρώπη.
Έτσι, μια άλλη σχολή προτιμά ένα κριτήριο πιο λειτουργικό. Μας λένε, έτσι, ότι ο Μεσαίωνας τελειώνει όταν εκδηλώνεται σαφώς η Αναγέννηση. Η συμπαθής αυτή ταυτολογία προσκρούει σε μιαν άλλη δυσκολία: πότε συμβαίνει αυτό; Οι στοιχειωδώς ρεαλιστές θα απαντήσουν ότι δεν συμβαίνει την ίδια χρονική στιγμή για όλη την Ευρώπη, στην Ιταλία ίσως βρισκόμαστε στην Αναγέννηση ήδη από το 1450, ίσως και νωρίτερα (για ορισμένους ήδη από το 1370!), στη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, όμως, πρέπει να φτάσουμε στον 16ο αιώνα για να δώσουμε καταφατική απάντηση στο ερώτημα.
Όποιες χρονολογίες και να επιλέξουμε αυτό που διαπιστώνουμε στην πραγματικότητα είναι ότι, κατά την παγιωμένη αντίληψη, ο Μεσαίωνας ορίζεται εξ αντιδιαστολής και μάλιστα διττής, κάτι που μαρτυρά περιφρόνηση. Μεσαίωνας είναι ό,τι δεν ανήκει ούτε στην Αρχαιότητα ούτε στην Αναγέννηση και τους Νεότερους Χρόνους. Περιφρόνηση ως προς τη μέθοδο οριοθέτησης, περιφρόνηση όμως και ως προς την ονομασία. Πώς είναι δυνατό να ονομάζουμε «μέση», δηλαδή ενδιάμεση, μεταβατική, μια ολόκληρη χιλιετία ανθρώπινης Ιστορίας; Πώς είναι δυνατό να την αντιμετωπίζουμε ως εποχή ομοιόμορφη και στατική;
Αν επιχειρήσουμε να διακρίνουμε την ιστορική αλήθεια για αυτήν την τόσο συκοφαντημένη εποχή του Μεσαίωνα, επισημαίνοντας τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του, τις σταθερές και τις μεταβολές του σε πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο κι εξετάζοντας όλες αυτές τις κατηγορίες που εδώ και μερικούς αιώνες τον αμαυρώνουν, θα δούμε ότι η «Θεωρία της εποχής φάντασμα» είναι επικίνδυνα κοντινή με την αλήθεια.
To διαβάσαμε ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου