"Αφανή Θαύματα του Αρχαίου Ελληνικού Κόσμου"

 Σχόλιο από εμάς: ένα παράδειγμα, που έχει να κάνει με τον περίφημο Μηχανισμό των Αντικυθήρων- δείτε και χαρακτηριστικό βίντεο επί τούτου. Για να γίνει κατανοητή η τεράστια σημασία του ευρήματος και το πόσο ασύλληπτο ήταν σε σχέση με τη συμβατική ως τώρα γνώση για την τεχνολογία του αρχαίου κόσμου, έχει ακουστεί η άποψη, από ειδικούς επιστήμονες που τον μελέτησαν με όλα τα σύγχρονα μέσα και τη δέουσα προσοχή, ότι είναι σα να ανακαλύπτει κανείς ένα αεροσκάφος τύπου τζετ μέσα σε αιγυπτιακή πυραμίδα...

• Αφανή Θαύματα του Αρχαίου Ελληνικού Κόσμου

" Σύμφωνα με επιστημονική έρευ­να που διεξήχθη από τον Gerald Crabtree, καθηγητή Παθολογίας και Αναπτυξιακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, οι Αρχαίοι Έλληνες δεν ήταν μόνο πιο έξυπνοι από τους σύγχρονους, αλλά εικάζεται και ότι οι άνθρωποι θα γίνονται σταδιακά όλο και λιγότερο ευφυείς.
...Δικαίως προκύπτει το ερώτημα: Μήπως, τελικά, οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν την τεχνογνωσία να προχωρήσουν σε κάποιου είδους Βιομηχανική Επανάσταση, αλλά επέλεξαν συνειδητά να μην το κάνουν, ώστε να μην προβούν στον ειδεχθή βιασμό του πλανήτη που λαμβάνει χώρα εδώ και δυο αιώνες περίπου από τον σύγχρονο άνθρωπο; O χρόνος θα δείξει."

Toυ Θεόδωρου Καρασάββα

Eίναι οικουμενικά αποδεκτό ότι η τεράστια κληρονομιά που άφησε ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός στις γενεές που ακολούθησαν μπορεί να εντοπιστεί ποικιλοτρόπως σε όλες σχεδόν τις κοινωνίες του Δυτικού –κι όχι μόνο– κόσμου. Η περίφημη Αθηναϊκή Δημοκρατία, το ιδανικότερο πολίτευμα διακυβέρνησης σε παγκόσμια κλίμακα, είναι ίσως το πιο γνωστό απότοκο του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η πλούσια και ευφάνταστη Ελληνική Μυθολογία, η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία, οι καινοτομίες στα Μαθηματικά, την Ιατρική και τις επιστήμες γενικότερα, και φυσικά η Κλασσική Αρχιτεκτονική, με αποκορύφωμά της τον Παρθενώνα, είναι μόνον κάποια από τα δημιουργήματα αυτού του σπουδαίου πολιτισμού.

Yπάρχει, όμως, και μία πληθώρα μοναδικών εφευρέσεων και σπουδαίων τεχνολογικών επιτευγμάτων που δεν έγιναν ποτέ ευρέως γνωστά και ούτε αναγνωρίστηκε η αξία τους στον ανάλογο βαθμό. Κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητο να κάνουμε ένα νοερό ταξίδι στα αφανή θαύματα του Αρχαίου Κόσμου, που αφήνουν καταφέρνουν να σε αφήνουν κατάπληκτο...

Δωρεάν Κεντρική Θέρμανση

Σε μια εποχή που η χώρα μας υποφέρει από την επίπονη και πολύχρονη οικονομική κρίση, η θέρμανση πετρελαίου αποτελεί πλέον είδος πολυτελείας. Στην Αρχαία Ελλάδα, παρόλα αυτά, οι άνθρωποι δεν αντιμετώπιζαν τέτοιου είδους προβλήματα, ούτε ασφαλώς είχαν ανάγκη το πετρέλαιο ή το ηλεκτρικό ρεύμα για τη θέρμανσή τους. Πολύ πριν οι Ρωμαίοι δημιουρ­γήσουν τον περίφημο «υπόκαυστον», εντοπίζεται η πρώτη γνωστή μέθοδος κεντρικής θέρμανσης στον προϊστορικό οικισμό της Χοιροκοιτίας, στην Κύπρο.

Από το 7000 π.Χ., οι Έλληνες έκτιζαν κυλινδρικά σπίτια με επίπεδες ή θολωτές στέγες, στις κορυφές των οποίων υπήρχε ά­νοιγμα, και στο δάπεδο, ακριβώς κάτω από το άνοιγμα, υπήρχε η εστία. Τα σπίτια αυτά δεν είχαν εσωτερικούς τοίχους, και η θερμότητα που παραγόταν από την κεντρική εστία, μεταδιδόταν σε ολόκληρο το κτίσμα.

Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η ενδοδαπέδια κεντρική θέρμανση που συναντάται στα βασιλικά δωμάτια της Κνωσσού. Όταν τον Μάρτιο του 1900 ο sir Arthur Evans ανέσκαψε όχι μόνο το ανάκτορο, αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Κνωσσού, οι αρχαιολόγοι έκπληκτοι ανακάλυψαν ότι κάτω από το δάπεδο του ανακτόρου υπήρχαν σωλήνες, μέσα από τους οποίους περνούσε ζεστό νερό και ζέσταινε τους χώρους. Κι όλα αυτά, χιλιάδες χρόνια πριν ο Σουηδός Μ. Τρίβαλντ «επινοήσει» τη σύγχρονη ενδοδαπέδια θέρμανση, η οποία ασφαλώς είναι πιο δαπανηρή από εκείνη των Μινωικών Χρόνων.

Αρχιτεκτονική Άφταστη Με Τη Σύγχρονη Τεχνολογία


Ο Παρθενώνας θεωρείται από πολλούς αρχιτέκτονες παγκοσμίως ως το τελειότερο ανθρώπινο οικοδόμημα όλων των εποχών και αποτελεί την πλέον αξιόπιστη μαρτυρία μιας έξοχης αρχιτεκτονικής αισθητικής, που χωρίς αμφιβολία επηρέασε σημαντικά την οικοδόμηση του σύγχρονου Δυτικού κόσμου. Παρόλο που πολλά σύγχρονα κτίσματα φτιάχτηκαν με βάση τον αρχιτεκτονικό ρυθμό του Παρθενώνα (με πιο γνωστά παραδείγματα το Scottish National Monument στο Εδιμβούργο και τον «Παρθενώνα» του Νάσβιλ, στο Τεννεσί των Ηνωμένων Πολιτειών), κανένα δεν κατάφερε να αγγίξει την τελειότητα του αυθεντικού έργου.

Οι διαστάσεις του μνημείου, 30,88 x 69,50 x 13,72, μπορεί να μην σημαίνουν τίποτα με μια πρώτη ματιά, πίσω όμως από αυτά τα νούμερα κρύβεται η αναλογία 4:9, γνωστότερη ως «Χρυσή Τομή». Αυτό σημαίνει πως, αν πολλαπλασιάσουμε το ύψος του ναού με το 9 και το γινόμενο που θα προκύψει το διαιρέσουμε με το 4, τότε προκύπτει το πλάτος του ναού. Για τους πιο ρομαντικούς, η Χρυσή Τομή εκφράζει οτιδήποτε όμορφο στη φύση, στις αναλογίες του προσώπου ή του σώματος μας κ.ο.κ.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι σε κάθε αναλογία του Παρθενώνα συναντάται η ακολουθία Φιμπονάτσι, δηλαδή η ακολουθία στην οποία ο κάθε αριθμός είναι ίσος με το άθροισμα των δύο προηγούμενων. Επίσης, υπάρχει η μαθηματική σταθερά π=3,14, όπου π είναι ένας πραγματικός αριθμός που μπορεί να οριστεί ως ο λόγος του μήκους της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του στην Ευκλείδεια Γεωμετρία, και ο οποίος χρησιμοποιείται πολύ συχνά στα Μαθηματικά, τη Φυσική και τη Μηχανολογία. Αυτοί οι τρεις αριθμοί εμπεριέχονται σε όλη τη Φύση και εκφράζουν την ομαλή και τέλεια λειτουργία της ίδιας της ζωής.

Το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι πώς οι Αρχαίοι Έλληνες, με τη δική τους τεχνολογία (που πολλοί θεωρούν πρωτόγονη), κατάφεραν σε διάστημα μόλις εννέα ετών (ενώ η σημερινή αναστήλωση διαρκεί ήδη κάποιες δεκαετίες...) να συμπεριλάβουν τόση λεπτομέρεια και ακρίβεια σε αυτό το μεγαλοπρεπές κτίσμα; Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο παράγοντας «τύχη» δεν είχε καμία σχέση με το εγχείρημα.

Θρησκευτικές Τελετές Υπερθέαμα Των Αισθήσεων

Οι θρησκευτικές τελετές στην Αρχαία Ελλάδα ήταν ένα υπερθέαμα που σαγήνευε τις αισθήσεις των πιστών. Οι Έλληνες αγαπούσαν σε τέτοιο βαθμό τη μουσική, το θέατρο και την ποίηση, ώστε τα περιελάμβαναν συχνά στις θρησκευτικές τελετές τους, με απώτερο σκοπό την επίτευξη μιας πιο δραματικής και μυστικιστικής ατμόσφαιρας, στους διάφορους τόπους λατρείας. Για τον λόγο αυτόν, οι μηχανικοί της εποχής είχαν επινοήσει τα περίφημα αυτόματα, τα οποία ήταν μηχανισμοί πολλαπλών χρησιμοτήτων. Κάποια από αυτά προορίζονταν να εντείνουν τη δύναμη και τις ικανότητες του ανθρώπου, όπως για παράδειγμα το ακόντιο, ενώ κάποια άλλα υπήρχαν απλά προς εντυπωσιασμό του κοινού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εντυπωσιασμού ήταν οι αυτόματες θύρες, οι οποίες ασφαλώς και λειτουργούσαν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.

Η τεχνολογία των αυτομάτων ασφαλώς είχε και τη χρηστική της πλευρά, καθώς κά­ποια από αυτά χρησιμοποιούνταν για τη μετακίνηση των μεγάλων αγαλμάτων μέ­σα στους λατρευτικούς χώρους. Όσον αφορά τον αγιασμό (ιερό νερό), οι αρχαίοι ιερείς τον χρησιμοποιούσαν πολύ πριν εμφανιστεί ο Χριστιανισμός, με εντυπωσιακό τρόπο. Το ιερό νερό ψεκαζόταν επί των προσκυνητών, μέσα από ειδικά σχεδιασμένους σωλήνες που βρίσκονταν στην οροφή του ναού, προσφέροντας έτσι στους πιστούς την ψευδαίσθηση της θείας χάριτος.

Το τεχνολογικό θαύμα του Θεάτρου

Πολύς κόσμος έχει τη δυσάρεστη εμπειρία να βρεθεί σε κάποιο σύγχρονο θέατρο, όπου είτε λόγω θορύβου του κοινού, είτε λόγω πιθανών τεχνικών προβλημάτων ή κα­κής αρχιτεκτονικής κατασκευής του χώ­ρου, δεν έχει ακούσει ούτε τα μισά από το κείμενο μιας θεατρικής παράστασης. Αυτό δεν θα συνέβαινε στην Αρχαία Ελλάδα, χάριν της μοναδικής κατασκευής των αρχαίων θεάτρων, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το Θέατρο της Επιδαύρου.

Η εξαιρετική ακουστική του πιο ένδοξου θεάτρου στην Ιστορία αποτελεί φάρο και σημείο αναφοράς για τους ειδικούς, σε όλον τον κόσμο. Πλήθος πανεπιστημιακών μελετών έχουν λάβει χώρα στο θέατρο της Επιδαύρου, με μοναδικό σκοπό την αποκωδικοποίηση της άψογης ακουστικής του χώρου, η οποία δεν υποστηρίζεται από καμία σύγχρονη τεχνολογία και, παρόλα αυτά, καταφέρνει να ικανοποιήσει και τον πιο απομακρυσμένο από την κεντρική σκηνή θεατή.

Το «Έξυπνο» Ξυπνητήρι του Πλάτωνα

Είναι γεγονός ότι το πρωινό ξύπνημα αποτελούσε ανέκαθεν μια δυσάρεστη υποχρέωση. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων, που προφανώς ήθελε να είναι συνεπής στα ραντεβού του, επινόησε το ξακουστό «ξυπνητήρι του Πλάτωνα», το οποίο, σύμφωνα με το περιοδικό Smithso­nian, είναι το πρώτο ξυπνητήρι στην Ιστορία.

Από τον Αριστόξενο, ξακουστό μουσικολόγο του 2ου αιώνα π.Χ. και μαθητή του Αριστοτέλη, μαθαίνουμε ότι ο Πλάτων εφηύρε το νυκτερινό ωρολόγιο, μια συσκευή κατασκευασμένη με τη μορφή μεγάλης κλεψύδρας, η οποία, εκτός από υδραυλικό ωρολόγιο, λειτουργούσε και ως ξυπνητήρι.

Από μια μεγάλη κλεψύδρα, διάρκειας λίγο παραπάνω των έξι ωρών, έρεε μέσω ενός λεπτού κωνικού μεταλλικού άκρου σωλήνα νερό χαμηλής ροής, μέσα σ’ ένα μικρότερο δοχείο που περιείχε αξονικό σιφώνιο. Μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα που όριζε ο χρήστης, η στάθμη του νερού ανέβαινε σιγά-σιγά εντός του δοχείου, εωσότου έφτανε στο ανώτατο ύψος του σιφωνίου.

Όταν γέμιζε το σιφώνιο, το δοχείο άδειαζε απότομα το νερό μέσω του σωλήνα στο υποκείμενο στεγανό δοχείο. Τότε, ο εγκλωβισμένος στο δοχείο αέρας συμπιεζόταν και διέφευγε βιαίως από τη σύριγγα, μια σωληνοειδή σφυρίχτρα, η οποία παρήγαγε έναν πολύ ενοχλητικό και οξύ ήχο. Με αυτόν τον τρόπο, το ξυπνητήρι του Πλάτωνα σφύριζε επίμονα και ενοχλητικά, ξυπνώντας έτσι τον χρήστη στον προκαθορισμένο χρόνο από τη στιγμή της ενεργοποίησης του μηχανισμού, χωρίς αυτός να έχει την παραμικρή ανάγκη χρημάτων για την αγορά πηγών ενέργειας (μπαταριών) ή τον φόβο διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος, όπως εμείς σήμερα.

Οι Αρχαίοι Έλληνες Πιο Έξυπνοι και Εφευρετικοί 

Για πολλούς, η τεχνολογική και επιστημονική εξέλιξη της ανθρωπότητας, κυρίως κατά τη διάρκεια του 20ου και 21ου αιώνα, σημαίνει αυτόματα και υψηλότερη νοημοσύνη του σημερινού μέσου ανθρώπου, σε σχέση με τους αρχαίους μας προγόνους.

Παρόλα αυτά, διάφορες επιστημονικές μελέτες και ακαδημαϊκές έρευνες ανά τον κόσμο αποδεικνύουν περίτρανα ότι οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν όντως πιο έξυπνοι και εφευρετικοί από τους σημερινούς ανθρώπους. Σύμφωνα με επιστημονική έρευ­να που διεξήχθη από τον Gerald Crabtree, καθηγητή Παθολογίας και Αναπτυξιακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, οι Αρχαίοι Έλληνες δεν ήταν μόνο πιο έξυπνοι από τους σύγχρονους, αλλά εικάζεται και ότι οι άνθρωποι θα γίνονται σταδιακά όλο και λιγότερο ευφυείς.

Πιο συγκεκριμένα ο δρ. Crab­tree αναφέρει: «Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι, εάν ένας μέσος πολίτης από την Αθήνα του 500 π.Χ. εμφανιζόταν ξαφνικά ανάμεσά μας, θα α­πο­δεικνυόταν εύκολα μεταξύ των πιο οξυδερκών και ευφυών ατόμων στο περιβάλλον του, με αρκετά πιο δυνατή μνήμη, διαθέτοντας μια ευρεία γκάμα ιδεών και έχοντας μια πιο διορατική και ξεκάθαρη άπο­ψη επί των σημαντικών κοινωνικών και πολιτικών θεμάτων».

Συμπερασματικά, είναι αυταπόδεικτο γεγονός ότι στην Αρχαία Ελλάδα αναπτύχθηκαν τεχνικές υψηλής τεχνολογίας, που σε κάποιες περιπτώσεις δεν μπορούν να γίνουν πλήρως κατανοητές, ακόμη και σήμερα. Τα στοιχεία που έρχονται στην επιφάνεια μέσω των αρχαιολογικών ανασκαφών εδώ και αρκετές δεκαετίες, αποτελούν αδιάσειστες πηγές απόδειξης της προηγμένης τεχνολογικής γνώσης των προγόνων μας. Πάρα πολλές εφευρέσεις, που πολλοί λανθασμένα θεωρούν σύγχρονες, όπως οι αυτόματες πόρτες που αναφέρθηκαν παραπάνω, η αντλία νερού και αέρος του Κτησίβιου, το ατμοτηλεβόλο του Αρχιμήδη, το οποίο υπήρξε το πρώτο όπλο που λειτουργούσε με πίεση ατμού, το μητροσκόπιο, καθώς και τα νυστέρια, οι καθετήρες και τα ιατρικά τρυπάνια, είναι αρχαιοελληνικής προελεύσεως.

Άλλες δύο εφευρέσεις, που εντυπωσιάζουν λόγω της μηχανικής ομοιότητάς τους με παρόμοιες σύγχρονες συσκευές, είναι ο Δίσκος της Φαιστού, που σύμφωνα με πολλούς αρχαιολόγους αποτελεί το πρώτο CD-ROM στην Ιστορία και η «περιστέρα του Αρχύτα», η πρώτη αυτόνομη πτητική μηχανή που δημιουργήθηκε ποτέ.

Τέλος, ο περίφημος Μηχανισμός των Αντικυθήρων χαρακτηρίζεται ως ο πρώτος αναλογικός υπολογιστής στην Ιστορία και είναι, σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, η πιο περίτρανη απόδειξη της προηγμένης αρχαιοελληνικής τεχνολογίας.

Το εντυπωσιακότερο όλων, όμως, είναι ότι η τεχνολογία των Αρχαίων Ελλήνων, απόλυτα συνυφασμένη με τη φιλοσοφία τους, ενέπνεε την ειρηνική και αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων με τη Μητέρα Φύση με έναν τρόπο μοναδικό, που δυστυχώς ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι σε θέση να κατανοήσει, πόσω μάλλον να ενστερνιστεί.

Δικαίως, λοιπόν, προκύπτει το ερώτημα: Μήπως, τελικά, οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν την τεχνογνωσία να προχωρήσουν σε κάποιου είδους Βιομηχανική Επανάσταση, αλλά επέλεξαν συνειδητά να μην το κάνουν, ώστε να μην προβούν στον ειδεχθή βιασμό του πλανήτη που λαμβάνει χώρα εδώ και δυο αιώνες περίπου από τον σύγχρονο άνθρωπο; O χρόνος θα δείξει.

το διαβάσαμε στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού "Τρίτο Μάτι"